Houthandel Schmidt gaat sluiten – nooit meer zagen

Op een plank in het kantoortje van houthandel Schmidt staat een ingelijst artikel uit de Woonkrant van De Telegraaf uit 2012. Het verscheen ter ere van de trotse honderdvijftigste verjaardag van de houthandel.
Niemand kon toen vermoeden dat nu, acht jaar later, het doek valt voor het bij zoveel buurtgenoten geliefde bedrijf. Het verlies is groot voor de buurt. Toch biedt de sluiting ook nieuwe kansen om het Wallengebied op een andere manier te verbeteren.

Een nieuw plankje voor in je kast? Een metalen oogje voor je hanglamp? En een stekker.
Dat plotseling gesprongen koperen knietje in je waterleiding? Tien platen multiplex voor je grote verbouwing? En een pot verf.
Of een doosje zoveelduims schroeven, lijm, schuurpapier, isolatiemateriaal voor je zolder, huishoudtrapjes, pvc-pijpen of elk voorstelbaar gereedschap.

Vijf generaties
Van maandag tot vrijdag. Maar op zaterdag gesloten. Dat laatste was wel eens een teleurstelling als je juist in het weekend dat ene klusje wilde doen.
En van acht tot vijf. Zo was het toch altijd weer hollen om op het nippertje voor sluitingstijd die o-zo-nodige bus purschuim te bemachtigen. Houthandel Schmidt bracht altijd redding bij klussen-aan-huis. Vijf generaties Schmidt hebben aan de Oudezijds Achterburgwal 53 en 55 hun houthandel gedreven. René Schmidt, de laatste telg van de familie, heeft na lang wikken en wegen besloten om de deuren te sluiten van het familiebedrijf dat eigenlijk niet uit de buurt weg te denken valt. ‘Ik heb geen opvolging en dit is voor mij het moment om die knoop door te hakken.’
Aanstaande juni sluit houthandel Schmidt zijn deuren. Na honderdachtenvijftig jaar. Het is een groot verlies voor een buurt die zo’n beetje aan elkaar hangt van de planken, schroeven en spijkers die hier werden gekocht.

Trots
De klussers uit de buurt kennen het personeel van de houthandel en hun smalle kantoortje met de befaamde schuifdeur. Tegen de achterwand een overzichtelijk bord met allerhande hoekjes, haakjes, knopjes en sierlijstjes. Overzichtelijk gerangschikt en voorzien van een duidelijk prijsje. En een klapstoel uit een oude NS-treincoupé. Het is een plek waar veel lief en leed uit de buurt is gedeeld in de loop der jaren.
Wie in de zaak om zich heen kijkt, ziet dat de houthandel eigenlijk zichzelf gebouwd heeft. De binnenplaats tussen de verschillende panden is overdekt en overal zijn tussenvloeren getimmerd. Want hoewel het bedrijf in totaal over maar liefst 800 vierkante meter oppervlakte beschikt, blijft het woekeren met de ruimte om het hele assortiment overzichtelijk aan te bieden. Overal staat, hangt of ligt wat. Maar altijd ordelijk en vooral uitnodigend voor de binnenlopende klant.
En welke buurtbewoner heeft er niet ooit in een van de uiterst efficiënt ingedeelde schuifkasten gezocht naar de juiste maat spijker of schroef?
Of er nu een doorgewinterde aannemer binnenloopt, een veeleisende klusser of iemand met nul verstand van doe-hetzelven, het maakt het personeel van de houthandel niets uit. Ze hebben alles gezien. René Schmidt: ‘Mijn personeel heeft voor ieder probleem een oplossing. Zelf kan ik niet zoveel met mijn handen, dus verwijs ik iedereen snel door aan mijn jongens.’
Het is voor houthandel Schmidt nooit een probleem geweest om de concurrentie aan te gaan met bouwmarkten als de Praxis of de Gamma. Ruud Schmidt, de vader van de huidige eigenaar, was daar trots op. ‘We kunnen qua assortiment misschien niet op tegen een bouwmarkt. Maar voor wat wij hier op één vierkante meter hebben, hebben zij een wand van tien meter nodig’, zegt hij in De Telegraaf.
En om alle spullen thuis te krijgen, staan er altijd die handige karren voor de deur. Het beeld van de over de Oudezijds Achterburgwal zeulende doehet- zelver met een kar triplexplaten zal nu dus uit het straatbeeld verdwijnen.

Goudhandel
HOUT EN PLAAT MOOI OP MAAT, staat er in de advertentie die het bedrijf sinds de oprichting van d’Oude Binnenstad heeft geplaatst. En ‘met eigen bootaanlegsteiger’. ‘Ja, want we zijn denk ik het enige bedrijf met een eigen aanlegsteiger. Daar konden we ook onze bestelwagen goed op kwijt’, zegt René Schmidt verguld.
Er stapt een klant het kantoortje binnen. ‘Kijk, dit heb ik achterin gevonden.’ Hij legt een bundeltje plankjes en latjes op het bureaublad. ‘Bij de afval’ zegt hij er nadrukkelijk bij, in de hoop op inschikkelijkheid bij de prijs. ‘Kijk die latjes zijn allemaal dezelfde maat en da’s handig.’
‘Ja die had ik al voor je op maat gezaagd’, grapt René Schmidt terwijl hij met de rolmaat de lengte en breedte van het pakketje opmeet.
‘Voor mijn ouwe schoonmoeder. Ze kan niet meer met ’r voeten bij de grond. Dus dan maak ik toch een bankje voor d’r?’
Hier wordt duidelijk de sentimentele kaart gespeeld. Schmidt is het wel gewend en tikt geroutineerd de houtprijs per meter in op zijn rekenmachine. Van de klant had het wel wat goedkoper gemogen, maar opgewekt lachend legt die het bedrag op het bureaublad. ‘Goudhandel Schmidt’, concludeert hij.
‘Zo is het’, kaatst Schmidt terug.
‘Zet dat maar in de krant, haha!’

Wijksteunpunt
Hoewel er in de buurt al enige tijd geruchten gingen over een nieuw wijksteunpunt voor politie en handhaving, was een artikel begin februari in Het Parool groot nieuws toen bleek dat het om de panden van de houthandel ging. Nadat de politiepanden van de Beursstraat en de Warmoesstraat aan de hoogste bieder waren verkocht, werd pijnlijk duidelijk dat dit een grote vergissing was.
‘Dit verlies werd ook in de buurt gevoeld’, zegt stadsdeelvoorzitter Mascha ten Bruggencate. ‘Ombudsman Arre Zuurmond deed in zijn rapport Feesten of Beesten de aanbeveling voor een nieuw zichtbaar politiesteunpunt op de Wallen.’
In juli 2019 schreef burgemeester Halsema in een brief aan de gemeenteraad: ‘Het college zal de komende tijd, in overleg met de politie en in het licht van de maatregelen voor de lange termijn, verkennen op welke manier invulling gegeven kan worden aan die behoefte.’
Het was voor René Schmidt aanleiding om met de gemeente te gaan praten. De familie wilde graag een goede bestemming geven aan de panden, die prominent in het hart van het prostitutiegebied staan. ‘Wij willen de buurt helpen. Als er dan toch een nieuwe gebruiker van dit gebouw moet komen, dan het liefst de stad, die wij letterlijk en figuurlijk hebben helpen opbouwen’, zegt Schmidt in Het Parool.

De gemeente heeft het aanbod van de familie met beide handen aangegrepen. ‘We hebben grote waardering dat de familie Schmidt ons deze mogelijkheid geeft’, zegt Ten Bruggencate. ‘Dit aanbod is een gouden kans om het gewenste wijksteunpunt voor handhaving en politie op de Wallen te kunnen realiseren. We streven ernaar om het steunpunt volgend jaar april te kunnen openen.’
Soms denk je dat iets voor eeuwig is op de Amsterdamse Wallen. De gevel met het strak gelakte houten uithangbord ‘Houthandel Schmidt’, de transportkarretjes, de trossen voorbeeldlijstjes en de grote houten Lipssleutel aan de gevel met de tekst NU OOK SLEUTELSERVICE.
Die tekst suggereert een recente vernieuwing. Sinds wanneer dat was? ‘Haha, die sleutel hangt er ook alweer een jaar of twintig’, lacht René Schmidt. Vanaf juni kan die dus naar het museum.
En die aanlegsteiger? Die is misschien handig voor een politiemotor of een dienstfiets.
Niets is eeuwig.

BERT NAP

Foto: ADRIAAN BACKER